Ik was naar het Rijksmuseum. Omdat ik Oeke Hoogendijks mooie documentaire-serie (met muziek die me enorm op de zenuwen werkte) eindelijk heb gezien. En omdat ik het Rijks museum (want er moet tegenwoordig van de vormgever een spatie in staan) nog nooit had gezien.
En ik moet zeggen, de Nachtwacht in het echt zien maakt verschil. Ik blijf het niet ontroerend vinden. Maar het is wel een boel andere dingen. Er zijn mij zeker een aantal zaken aan dit meesterwerk opgevallen maar daar wilde ik het hier, nu, niet over hebben.
Hier, nu iets anders.
Want vlakbij de Nachtwacht stond een beeld moeilijk te doen zeg.
Hier zie je hem op de rug. Het beeld heet 'Bacchant' wat volgens mij een volgeling van Bacchus, de god van de drank is, dus vandaar dat het misschien niet helemaal goed gaat met hem.
Allereerst heeft hij iets midden tussen zijn benen hangen, zoals je kunt zien.
Van voren bezien blijkt dit...
...een soort van klimop te zijn, die onder zijn piemeltje uit komt.
Het blaadje verbergt het geslacht niet, het is dan ook geen vijgenblad, maar lijkt juist de balletjes te dragen. Wonderlijk. Een soort push-up situatie dus.
Push-up bh's worden gedragen om de borsten groter te laten lijken, dus hier wordt geprobeerd 'meer ballen' te lijken te hebben. Lijkt mij. Het is ook allemaal erg bescheiden geschapen. Maar dan had de beeldhouwer hem beter direct al meer 'cojones' kunnen geven. Dit is wel heel doorzichtig.
De soort van een klimop is een wijnrank, het beeld heeft een druivenbladerenkrans en er hangt een panfluit, deze attributen zullen wel tot de Bacchus connectie hebben geleid.
Daarnaast is deze Bacchant bezig met iets.
Geeft hij de grootte van de denkbeeldige steen op zijn hoofd, met andere woorden, zijn kater aan? Nee. Volgens mij probeert hij het licht, dat achter zijn rug om schijnt, te vangen!
Hebbes.
Maar alle gekheid op een stokje. Dit was het beeld 'Atlas' van Adriaen de Vries:
Het beeld is 22,5 miljoen (slik) euro gekocht. Maar de wereldbol is er af gehaald, omdat die niet origineel is / was.
Atlas zonder wereldbol. Nu Bacchant, zuiplap, genaamd. Staat hij daar voor... met push-up wijnblaadje, dat wel. Of drukt het beeld van een-ballen-omhoogduwend-wijnblaadje misschien uit dat de drank je moed geeft? Bedenk ik me ineens... Zou kunnen.
Hoe dan ook.
Als schilderijen worden beschadigd, worden ze gerestaureerd. Ik vind dat deze Atlas een soort van glazen restauratiebol verdient, waardoor je begrijpt met wat voor belangrijke taak hij bezig was. Voordat hem zijn wereld werd afgenomen.
Dat is 1. Lijkt me veel en veel mooier. Zo, zonder bol doe je het beeld, in mijn ogen, onrecht.
Tenzij hij natuurlijk inderdaad nooit een wereldbol hoorde te dragen. De bol paste slecht zoals je kunt zien op de Volkskrant foto. Van het arme beeld zijn ooit van de rechterhand twee vingers half afgezaagd zodat deze globe er tussen gewurmd kon worden.
Maar wat droeg de gemiddelde bacchant dan?
Een beetje zoeken wijst uit dat de gemiddelde bacchant een dronken vrouw is:
...mooi onderwerp wel.
Die...
... als ze iets in handen heeft, de tamboerijn bespeelde, maar dat lijkt me in dit geval niet. Achter z'n rug. De Jimi Hendrix van de percussie! Misschien was het een wijnvat. Maar zolang als dat niet duidelijk is kun je geen glazen voorwerp in z'n handen plaatsen natuurlijk.
Punt nummer 2 is: waar is die foute wereldbol nu? Hij getuigt sowieso van een heel raar 'wereldbeeld', zo te zien. Ik herken de wereld van Google Earth niet. Kijk maar eens. Waar zijn we?
Was dit een fantasiewereld? Een vreemde planeet?
Het heeft wel iets herkenbaars dat je, in kennelijke staat, dacht dat je de wereld aan het dragen was, en het blijkt iets heel anders.
Hè, blijf ik weer met allemaal vragen zitten.